Chỉ định

Thuốc Terpinco được chỉ định dùng trong các trường hợp sau:

• Giảm ho khan và ho do ngứa cổ ở người lớn.

Dược lực học

Terpin hydrat có tác dụng long đờm và giảm tiết đờm do co mạch phế quản.

Codein có tác dụng giảm ho do tác dụng trực tiếp lên trung tâm gây ho ở hành não, codein làm khô dịch tiết đường hô hấp và làm tăng độ quánh của dịch tiết phế quản. Codein không đủ hiệu lực để giảm ho nặng. Codein làm thuốc trấn ho trong trường hợp ho khan làm mất ngủ .

Cơ chế tác dụng của phối hợp giữa một thuốc giảm ho và một thuốc long đờm chưa rõ ràng.

Dược động học

Codein

Hấp thu: Hấp thu tốt qua đường tiêu hóa. Sau khi uống, nồng độ đỉnh codein trong máu đạt được sau 1 giờ.

Phân bố: Qua được nhau thai và phân bố vào sữa mẹ.

Chuyển hóa: Codein bị chuyển hóa ở gan bởi khử methyl (tại vị trí O- và N-methyl trong phân tử) tạo thành morphin, norphorphin và hydrocodon. Sự chuyển hóa thành morphin gián tiếp chịu tác dụng của cytochrom P₄₅₀isoenzym CYP2D6 và tác dụng này rất khác nhau do ảnh hưởng của cấu trúc gen.

Thải trừ: Nửa đời thải trừ là 3 – 4 giờ sau khi uống. Codein và sản phẩm chuyển hóa được thải trừ chủ yếu qua thận và vào nước tiểu dưới dạng tiểu dưới dạng liên hợp với acid glucuronic.

Terpin hydrat

Thuốc được hấp thu tốt qua đường tiêu hoá.

Cách dùng

Thuốc dạng viên dùng đường uống. Có thể uống khi đói hoặc no. Uống trọn viên thuốc với một ly nước.

Liều dùng

Người lớn: 1 – 2 viên, mỗi 6 giờ nếu cần, không quá 8 viên/ngày.

Người cao tuổi hoặc người bệnh suy gan: Nửa liều người lớn.

Lưu ý: Liều dùng trên chỉ mang tính chất tham khảo. Liều dùng cụ thể tùy thuộc vào thể trạng và mức độ diễn tiến của bệnh. Để có liều dùng phù hợp, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên viên y tế.

Làm gì khi dùng quá liều?

Dấu hiệu ở người lớn: Suy hô hấp (giảm nhịp thở, xanh tím), lơ mơ dẫn đến trạng thái đờ đẫn hoặc hôn mê, phát ban, nôn, ngứa, mất điều hòa.

Dấu hiệu ở trẻ em (Ngưỡng độc: 2 mg/kg liều đơn codein): Giảm nhịp thở, co giật, phù mặt, phát ban mề đay, bí tiểu.

Xử trí quá liều: Hỗ trợ hô hấp, tiêm tĩnh mạch naloxon trong trường hợp nặng.

Trong trường hợp khẩn cấp, hãy gọi ngay cho Trung tâm cấp cứu 115 hoặc đến trạm Y tế địa phương gần nhất.

Làm gì khi quên 1 liều?

Bổ sung liều ngay khi nhớ ra. Tuy nhiên, nếu thời gian giãn cách với liều tiếp theo quá ngắn thì bỏ qua liều đã quên và tiếp tục lịch dùng thuốc. Không dùng liều gấp đôi để bù cho liều đã bị bỏ lỡ.

Khi sử dụng thuốc thường gặp các tác dụng không mong muốn (ADR) như:

• Thuốc có thể gây táo bón, buồn ngủ, chóng mặt, buồn nôn, nôn.
• Hiếm gặp: Khó thở, các phản ứng dị ứng da.
• Khi ngừng thuốc đột ngột có thể xảy ra phản ứng phụ thuộc ở một số người.

Hướng dẫn cách xử trí ADR:

Bệnh nhân cần được theo dõi chặt chẽ và nếu phát hiện thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cần ngừng ngay thuốc.

Nếu có bất cứ tác dụng không mong muốn nào của thuốc trở nên nghiêm trọng, hoặc tác dụng không mong muốn không được liệt kê trên đây, hãy nói với bác sỹ hoặc dược sĩ của bạn.

Trước khi sử dụng thuốc bạn cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và tham khảo thông tin bên dưới.

Chống chỉ định

Thuốc Terpinco chống chỉ định trong các trường hợp sau:

• Dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc.
• Trẻ em dưới 15 tuổi, có tiền sử động kinh hoặc co giật do sốt cao.
• Trẻ dưới 18 tuổi, vừa cắt amidan và hoặc nạo V.A.
• Suy hô hấp.
• Ho suyễn.
• Phụ nữ cho con bú.
• Kết hợp với các dẫn xuất có liên quan morphin (buprenorphin, nalbuphin, pentazocin).
• Những bệnh nhân mang gen chuyển hóa thuốc qua CYP2D6 siêu nhanh.
• Trẻ em dưới 12 tuổi để điều trị ho do có nguy cơ cao xảy ra các phản ứng có hại nghiêm trọng và đe dọa tính mạng.

Thận trọng khi sử dụng

Cần rất thận trọng khi dùng thuốc cho người bệnh trong các trường hợp sau:

• Không dùng điều trị ho có đờm.
• Không dùng chung với thuốc long đờm.
• Chỉ nên dùng liều thấp codein; trong trường hợp không giảm triệu chứng, không được tăng liều mà cần đánh giá lại tình trạng bệnh.
• Không nên dùng cho trẻ em bị khó thở hoặc thở khò khè khi ngủ, người có chuyển hóa cực nhanh, khi điều trị kéo dài ở liều cao, phụ nữ có thai.
• Tăng áp suất nội sọ, bệnh gan mạn tính, không uống rượu/thuốc chứa cồn.
• Trong thuốc có thành phần codein, có thể cho kết quả dương tính trong test doping với các vận động viên thể thao.

Chuyển hóa qua CYP2D6

Codein được chuyển hóa thành morphin (chất chuyển hóa có hoạt tính) qua enzym gần CYP2D6 tại gan. Nếu thiếu hụt một phần hoặc toàn bộ enzym này, bệnh nhân sẽ không đạt được hiệu quả điều trị phù hợp. Ước tính có đến 7% dân số da trắng có thể thiếu hụt enzym này. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân mang gen chuyển hóa mạnh hoặc siêu nhanh, sẽ tăng nguy cơ xảy ra các phản ứng có hại do ngộ độc opioid ngay cả ở liều kê đơn thường dùng. Những bệnh nhân này có khả năng chuyển hóa codein thành morphin nhanh hơn, dẫn đến nồng độ morphin trong huyết thanh cao hơn so với dự kiến.

Các triệu chứng thường gặp của ngộ độc opioid bao gồm rối loạn ý thức, buồn ngủ, thở nông, có đồng tử, buồn nôn, nôn, táo bón và chán ăn. Trong các trường hợp nghiêm trọng, có thể xuất hiện các triệu chứng của suy giảm tuần hoàn và hô hấp, có thể đe dọa tính mạng và rất hiểm khi gây tử vong.

Tỷ lệ ước tính người mang gen chuyển hóa thuốc qua CYP2D6 siêu nhanh trong các chủng tộc khác nhau được tóm tắt trong bảng dưới đây:

Bệnh nhân suy giảm chức năng hô hấp

Codein không được khuyến cáo sử dụng ở những trẻ em có suy giảm chức năng hô hấp, bao gồm rối loạn thần kinh cơ, bệnh lý nặng về tim hoặc hô hấp, nhiễm trùng đường hô hấp trên và phổi, đa chấn thương hay vừa trải qua phẫu thuật lớn. Các yếu tố này có thể làm trầm trọng hơn các triệu chứng của ngộ độc morphin.

Tá dược: Trong thành phần của thuốc có chứa nipagin (0,04mg/viên), nipasol (0,02mg/viên) có thể gây phản ứng mẫn cảm cho một số người nên cần thận trọng với những bệnh nhân có cơ địa dị ứng với thành phần này.

Ảnh hưởng của thuốc lên khả năng lái xe và vận hành máy móc

Thuốc gây buồn ngủ, nên có thể ảnh hưởng đến khả năng lái xe và vận hành máy móc.

Sử dụng thuốc cho phụ nữ trong thời kỳ mang thai và cho con bú

Thời kỳ mang thai

Không nên dùng.

Codein:

• 3 tháng đầu của thai kỳ: Các nghiên cứu trên động vật đã cho thấy tác dụng gây quái thai của codein. Trong các nghiên cứu lâm sàng, kết quả nghiên cứu ở một lượng nhỏ phụ nữ mang thai dường như đã loại trừ tác dụng gây quái thai của codein.
• Giai đoạn cuối thai kỳ: Dùng liều cao codein kể cả trong thời gian ngắn cũng có thể gây suy hô hấp ở trẻ sơ sinh.
• Trong 3 tháng cuối của thai kỳ, sử dụng codein ở người mẹ bất kể liều lượng nào cũng có thể gây ra hội chứng cai nghiện ở trẻ sơ sinh.

Terpin: Về mặt lâm sàng, terpin chi có tác dụng gây dị dạng ở trẻ sơ sinh.

Tuy nhiên, việc nghiên cứu này chưa loại trừ được hết các nguy cơ. Vì vậy để phòng ngừa các nguy cơ không nên sử dụng thuốc này trong thời kỳ mang thai.

Thời kỳ cho con bú

Chống chỉ định. Codein tiết vào sữa mẹ; một số trường hợp giảm trương lực hô hấp và suy hô hấp ở trẻ bú mẹ sau khi điều trị bằng thuốc có chứa codein đã được mô tả.

Tương tác thuốc

Tương tác thuốc có thể ảnh hưởng đến hoạt động của thuốc hoặc gây ra các tác dụng phụ.

Bệnh nhân nên báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ danh sách những thuốc và các thực phẩm chức năng bạn đang sử dụng. Không nên dùng hay tăng giảm liều lượng của thuốc mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ.

• Thuốc chủ vận không chủ vận morphin (buprenorphin, nalbuphin, pentazocin):Giảm hiệu quả của codein bởi chặn cạnh tranh của các thụ thể, và tăng nguy cơ xảy ra các hội chứng cai nghiện.
• Rượu: Phối hợp làm tăng tác dụng an thần của thuốc ho trung tâm, và có thể gây nguy hiểm cho lái xe và vận hành máy móc. Tránh uống các loại đồ uống có cồn và thuốc khác có chứa cồn.
• Thuốc tác dụng lên thần kinh trung ương (thuốc chống trầm cảm, thuốc giảm đau opioid, thuốc mê, thuốc an thần, thuốc ngủ): Thận trọng phối hợp vì làm tăng trầm cảm trung tâm.
• Dẫn xuất morphin khác: Tăng nguy cơ suy hô hấp, đặc biệt là ở người già.

Giữ thuốc trong hộp kín, ngoài tầm với của trẻ em. Bảo quản thuốc ở nhiệt độ phòng, nơi khô ráo, tránh ánh sáng trực tiếp, nhiệt độ dưới 30C.