Chỉ định

Thuốc Cefalexin 500mg được chỉ định dùng trong các trường hợp sau:

• Điều trị nhiễm khuẩn đường hô hấp: Viêm phế quản cấp và mạn tính, giãn phế quản nhiễm khuẩn.
• Điều trị nhiễm khuẩn tai, mũi, họng: Viêm tai giữa , viêm xương chũm, viêm xoang, viêm amidan hốc và viêm họng.
• Điều trị viêm đường tiết niệu: Viêm bàng quang và viêm tuyến tiền liệt.
• Điều trị dự phòng nhiễm khuẩn đường niệu tái phát.
• Điều trị nhiễm khuẩn sản và phụ khoa.
• Điều trị nhiễm khuẩn da, mô mềm và xương.
• Điều trị bệnh lậu (khi penicillin không phù hợp).
• Điều trị nhiễm khuẩn răng.
• Điều trị dự phòng thay penicillin cho người mắc bệnh tim phải điều trị răng.

Dược lực học

Cefalexin là kháng sinh nhóm cephalosporin thế hệ 1, có tác dụng diệt khuẩn bằng cách ức chế tổng hợp vách tế bào vi khuẩn.

Cefalexin bền vững với penicillinase của staphylococcus, do đó có tác dụng với cả các chủng staphylococcus aureus tiết penicillinase kháng penicillin (hay ampicillin).

Cefalexin có tác dụng in vitro trên các vi khuẩn sau: Streptococcus beta tan máu, staphylococcus, gồm các chủng tiết coagulase (+), coagulase (-) và penicillinase, streptococcus pneumoniae, một số sscherichia coli, proteus mirabilis, một số kiebsiella spp., branhamella catarrhalis, shigella, haemophilus influenzae thường giảm nhạy cảm.

Cefalexin cũng có tác dụng trên đa số các E. coli kháng ampicillin.

Hầu hết các chủng enterococcus (streptococcus faecalis) và một ít chủng staphylococcus kháng cefalexin. Proteus indol dương tính, một số enterobacter spp., pseudomonas aeruginosa, bacteroides spp., cũng thấy có kháng thuốc. Khi thử nghiệm in vitro, staphylococcus biểu lộ khả năng kháng chéo giữa cefalexin và các kháng sinh loại methicillin.

Dược động học

Hấp thu

Cefalexin hấp thu hoàn toàn ở đường tiêu hóa và đạt nồng độ đỉnh trong huyết tương vào khoảng 9 và 18mcg/ml sau một giờ với liều uống tương ứng 250 và 500mg, liều gấp đôi đạt nồng độ đỉnh gấp đôi. Uống cefalexin cùng với thức ăn có thể làm chậm khả năng hấp thu nhưng tổng lượng thuốc hấp thu không thay đổi.

Phân bố

Có tới 15% liều cefalexin gắn kết với protein huyết tương. Thời gian bán thải trong huyết tương ở người lớn có chức năng thận bình thường là 0,5 – 1,2 giờ, nhưng ở trẻ sơ sinh dài hơn (5 giờ) và tăng khi chức năng thận suy giảm. Cefalexin phân bố rộng khắp cơ thể nhưng lượng trong dịch não tủy không đáng kể. Cefalexin qua được nhau thai và bài tiết vào sữa mẹ với nồng độ thấp.

Thể tích phân bố của cefalexin là 18l/1,78m²diện tích cơ thể.

Cefalexin không bị chuyển hóa.

Thải trừ

Khoảng 80% liều dùng thải trừ ra nước tiểu ở dạng không đổi trong 6 giờ đầu qua lọc cầu thận và bài tiết ở ống thận. Với liều 500mg cefalexin, nồng độ trong nước tiểu cao hơn 1mg/ml. Probenecid làm chậm bài tiết cefalexin trong nước tiểu. Có thể tìm thấy cefalexin ở nồng độ có tác dụng trị liệu trong mật và một ít cefalexin có thể thải trừ qua đường này. Cefalexin có thể được đào thải qua lọc máu và thẩm phân màng bụng (20 – 50 %).

Cách dùng

Thuốc dùng đường uống.

Liều dùng

Người lớn

Dùng 250 – 500mg cách 6 giờ/lần, tùy theo mức độ nhiễm khuẩn. Liều có thể lên tới 4g/ngày.

Trẻ em > 20 kg

Dùng 25 – 60mg/kg/ngày, chia thành 2 – 3 lần. Trường hợp nhiễm khuẩn nặng, liều tối đa là 100mg/kg/ngày.

Thời gian điều trị nên kéo dài ít nhất từ 7 – 10 ngày. Trong các nhiễm khuẩn đường niệu phức tạp, tái phát, mạn tính, nên điều trị 2 tuần (1g/lần x 2 lần/ngày). Với bệnh lậu, thường dùng liều duy nhất 3g với 1g probenecid cho nam hay 2g với 0,5g probenecid cho nữ. Dùng kết hợp với probenecid sẽ kéo dài thời gian đào thải của cefalexin và làm tăng nồng độ trong huyết thanh từ 50 – 100%.

Điều chỉnh liều khi có suy thận

Dựa trên độ thanh thải creatinine (ClCr) và creatinine huyết thanh (SCr):

• ClCr > 50ml/phút, SCr < 132mcmol/l: Liều duy trì tối đa 1g, 4 lần trong 24 giờ.
• ClCr 20 – 50ml/phút, SCr 133 – 295mcmol/l: Liều duy trì tối đa 1g, 3 lần trong 24 giờ.
• ClCr 10 – 19ml/phút, SCr 296 – 470mcmol/l: Liều duy trì tối đa 500mg, 3 lần trong 24 giờ.
• ClCr < 10ml/phút, SCr > 471mcmol/l: Liều duy trì tối đa 250mg, 2 lần trong 24 giờ.

Lưu ý: Liều dùng trên chỉ mang tính chất tham khảo. Liều dùng cụ thể tùy thuộc vào thể trạng và mức độ diễn tiến của bệnh. Để có liều dùng phù hợp, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên viên y tế.

Làm gì khi dùng quá liều?

Sau quá liều cấp tính, phần lớn chỉ gây buồn nôn, nôn và tiêu chảy, tuy nhiên có thể gây quá mẫn thần kinh cơ và cơn động kinh, đặc biệt ở người bệnh bị suy thận.

Xử trí quá liều cần xem xét đến khả năng quá liều của nhiều loại thuốc, sự tương tác thuốc và dược động học bất thường của người bệnh.

Không cần phải rửa dạ dày, trừ khi đã uống cefalexin gấp 5 – 10 lần liều bình thường.

Lọc máu có thể giúp đào thải thuốc khỏi máu, nhưng thường không cần.

Bảo vệ đường hô hấp của người bệnh, hỗ trợ thông khí và truyền dịch. Cho uống than hoạt nhiều lần thay thế hoặc thêm vào việc rửa dạ dày. Cần bảo vệ đường hô hấp của người bệnh lúc đang rửa dạ dày hoặc đang dùng than hoạt.

Làm gì khi quên 1 liều?

Nếu bạn quên một liều thuốc, hãy dùng càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, hãy bỏ qua liều đã quên và dùng liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch. Lưu ý rằng không nên dùng gấp đôi liều đã quy định.

Khi sử dụng thuốc Cefalexin 500mg, bạn có thể gặp các tác dụng không mong muốn (ADR).

Thường gặp, ADR > 1/100

• Tiêu hóa: Tiêu chảy , buồn nôn.

Ít gặp, 1/1000 < ADR < 1/100

• Huyết học: Tăng bạch cầu ưa eosin.

• Da và mô dưới da: Nổi ban, mày đay, ngứa.

• Gan: Tăng transaminase.

Hiếm gặp, 1/10000 < ADR < 1/1000

• Phản ứng phản vệ.

• Thần kinh: Đau đầu , chóng mặt.

• Huyết học: Giảm bạch cầu trung tính, giảm tiểu cầu.

• Tiêu hóa: Rối loạn tiêu hóa, đau bụng, viêm đại tràng giả mạc.

• Da và mô dưới da: Hồng ban đa dạng, hội chứng Stevens – Johnson, hoại tử biểu bì nhiễm độc (hội chứng Lyell), phù quincke.

• Gan: Viêm gan, vàng da ứ mật.

• ADR khác: Ngứa bộ phận sinh dục, viêm âm đạo, viêm thận kẽ có hồi phục.

Hướng dẫn cách xử trí ADR

Thông báo cho bác sĩ những tác dụng không mong muốn gặp phải khi sử dụng thuốc.

Ngừng cefalexin, nếu dị ứng hoặc quá mẫn nghiêm trọng, cần tiến hành điều trị hỗ trợ (đảm bảo thông khí và sử dụng epinephrine, oxygen, tiêm steroid tĩnh mạch). Nếu viêm đại tràng có màng giả thể nhẹ thường chỉ cần ngừng thuốc, các trường hợp thể vừa và nặng, cần lưu ý cho dùng các dịch và chất điện giải, bổ sung protein và điều trị kháng sinh có tác dụng điều trị viêm đại tràng do C. Difficile.

Trước khi sử dụng thuốc bạn cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và tham khảo thông tin bên dưới.

Chống chỉ định

Thuốc Cefalexin 500mg chống chỉ định trong các trường hợp sau:

• Người bệnh có tiền sử dị ứng với kháng sinh nhóm cephalosporin.

• Người bệnh có tiển sử sốc phản vệ do penicillin hoặc phản ứng trầm trọng khác qua trung gian globulin miễn dịch IgE.

Thận trọng khi sử dụng

Cefalexin thường được dung nạp tốt ngay cả ở người bệnh dị ứng với penicillin, tuy nhiên cũng có một số rất ít bị dị ứng chéo.

Sử dụng cefalexin dài ngày có thể làm phát triển quá mức các vi khuẩn không nhạy cảm (ví dụ: Candida, enterococcus, clostridioides difficile), trong trường hợp này nên ngừng thuốc. Đã có thông báo viêm đại tràng giả mạc khi sử dụng các kháng sinh phổ rộng, vì vậy cần phải chú ý tới việc chẩn đoán bệnh này ở người bệnh tiêu chảy nặng trong hoặc sau khi dùng kháng sinh.

Giống như những kháng sinh được đào thải chủ yếu qua thận, khi suy thận, phải giảm liều cefalexin cho thích hợp.

Ở người bệnh dùng cefalexin có thể có phản ứng dương tính giả khi xét nghiệm glucose niệu bằng dung dịch “benedict” dung dịch “fehling” hay viên “clinitest” nhưng với các xét nghiệm bằng enzyme thì không bị ảnh hưởng.

Có báo cáo cefalexin gây dương tính thử nghiệm coombs.

Khả năng lái xe và vận hành máy móc

Thuốc không ảnh hưởng khi lái xe và vận hành máy móc.

Thời kỳ mang thai

Nghiên cứu thực nghiệm và kinh nghiệm lâm sàng chưa cho thấy có dấu hiệu về độc tính cho thai và gây quái thai. Tuy nhiên chỉ nên dùng cefalexin cho người mang thai khi thật cần.

Thời kỳ cho con bú

Nồng độ cefalexin trong sữa mẹ rất thấp. Nên cân nhắc việc ngừng cho con bú nhất thời trong thời gian người mẹ dùng cefalexin.

Tương tác thuốc

Dùng cephalosporin liều cao cùng với các thuốc khác cũng độc với thận như aminoglycoside hay thuốc lợi tiểu mạnh (ví dụ furosemide , acid ethacrynic và piretanide) có thể ảnh hưởng xấu tới chức năng thận. Kinh nghiệm lâm sàng cho thấy không có vấn đề gì với cefalexin ở mức liều đã khuyến cáo.

Cholestyramine gắn với cefalexin ở ruột làm chậm sự hấp thu của chúng.

Probenecid làm tăng nồng độ trong huyết thanh và tăng thời gian bán thải của cefalexin.

Bảo quản nơi khô, tránh ánh sáng, nhiệt độ dưới 30°C.