Chỉ định

Thuốc Hydrocolacyl 5 mg được chỉ định dùng trong các trường hợp khi cần đến tác dụng chống viêm và ức chế miễn dịch:

• Viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ toàn thân, một số viêm thể mạch.
• Viêm động mạch thái dương và viêm quanh động mạch nút, bệnh sarcoid, hen phế quản , viêm loét đại tràng, thiếu máu tan huyết, giảm bạch cầu hạt và những bệnh dị ứng nặng gồm cả phản vệ.
• Ung thư (bệnh bạch cầu cấp, u lympho, ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn cuối).
• Khi cần phải điều trị prednisolon uống thời gian dài, nên xem xét phác đồ dùng thuốc cách nhật, 1 lần duy nhất vào buổi sáng theo nhịp tiết tự nhiên trong 24 giờ của corticosteroid sẽ ít gây tác dụng phụ hơn vì có thời gian phục hồi giữa 2 liều. Sau khi điều trị dài ngày phải ngừng prednisolon theo từng bước.

Dược lực học

Prednisolon là 1 glucocorticoid có tác dụng chống viêm, chống dị ứng và ức chế miễn dịch.

Chứng viêm, dù thuộc bất kỳ bệnh căn nào, đều đặc trưng bởi bạch cầu thoát mạch và xâm nhiễm vào mô bị viêm. Các glucocorticoid ức chế các hiện tượng này. Glucocorticoid dùng đường toàn thân làm giảm số lượng các tế bào lympho, bạch cầu ưa eosin, bạch cầu đơn nhân trong máu ngoại biên và giảm sự di chuyển của chúng vào vùng bị viêm. Glucocorticoid còn ức chế chức năng của các tế bào lympho và của các đại thực bào của mô.

Ngoài tác dụng trên chức năng của bạch cầu, glucocorticoid còn ảnh hưởng đến đáp ứng viêm bằng cách làm giảm tổng hợp prostaglandin do ức chế phospholipase A2.

Glucocorticoid làm giảm tính thấm mao mạch do ức chế hoạt tính của kinin và các nội độc tố vi khuẩn và làm giảm lượng histamin giải phóng bởi bạch cầu ưa base.

Dược động học

Hấp thu

Sinh khả dụng theo đường uống của prednisolon xấp xỉ 82%. Nồng độ đỉnh trong huyết tương đạt được từ 1 – 2 giờ sau khi dùng thuốc.

Phân bố

Prednisolon liên kết với protein huyết tương khoảng 90 – 95%. Độ thanh thải của prednisolon là 8,7 ± 1,6 ml/phút/kg. Thể tích phân bố của thuốc là 1,5 ± 0,2 lit/kg.

Chuyển hóa

Prednisolon được chuyển hóa ở gan và những chất chuyển hóa ở dạng este sulfat, glucuronid được bài tiết vào nước tiểu.

Thải trừ

Thời gian bán thải của prednisolon xấp xỉ 1,7 – 2,7 giờ.

Cách dùng

Thuốc bán theo đơn, dùng đường uống theo chỉ định của bác sĩ.

Liều dùng

Liều dùng khởi đầu cho người lớn

Có thể từ 5 – 60 mg/ngày, chia làm 2 – 4 lần.

Liều cho trẻ em

Có thể từ 0,14 – 2 mg/kg/ngày, chia làm 4 lần.

Lưu ý: Liều dùng trên chỉ mang tính chất tham khảo. Liều dùng cụ thể tùy thuộc vào thể trạng và mức độ diễn tiến của bệnh. Để có liều dùng phù hợp, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên viên y tế.

Làm gì khi dùng quá liều?

Triệu chứng

Hội chứng Cushing , yếu cơ và loãng xương, chỉ xảy ra khi dùng glucocorticoid dài ngày.

Xử trí

Giảm dần liều sử dụng rồi ngưng thuốc.

Làm gì khi quên 1 liều?

Nếu bạn quên một liều thuốc, hãy dùng càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, hãy bỏ qua liều đã quên và dùng liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch. Lưu ý rằng không nên dùng gấp đôi liều đã quy định.

Khi sử dụng thuốc Hydrocolacyl 5mg, bạn có thể gặp các tác dụng không mong muốn (ADR).

Thường gặp, ADR > 1/100

• Thần kinh trung ương: Mất ngủ, thần kinh dễ bị kích động.

• Tiêu hóa: Tăng ngon miệng, khó tiêu.

• Da: Rậm lông.

• Nội tiết và chuyển hóa: Đái tháo đường .

• Thần kinh – cơ và xương: Đau khớp.

• Mắt: Đục thủy tinh thể, glaucoma.

• Hô hấp: Chảy máu cam .

Ít gặp, 1/1000 < ADR < 1/100

• Thần kinh trung ương: Chóng mặt, cơn co giật, loạn tâm thần, giả u não, nhức đầu, thay đổi tâm trạng, mê sản, ảo giác, sảng khoái.

• Tim mạch: Phù, tăng huyết áp.

• Da: Trứng cá, teo da, thâm tím, tăng sắc tố da.

• Nội tiết và chuyển hóa: Hội chứng Cushing, ức chế trục tuyến yên – thượng thận, chậm lớn, không dung nạp glucose, giảm kali – huyết, nhiễm kiềm, vô kinh, giữ nước và natri, tăng glucose huyết.

• Tiêu hóa: Loét dạ dày – tá tràng, buồn nôn, nôn, chướng bụng, viêm loét thực quảng, viêm tụy.

• Thần kinh – cơ và xương: Yếu cơ, loãng xương , gãy xương.

• Toàn thân: Phản ứng quá mẫn.

Hướng dẫn cách xử trí ADR

Những chỉ định cấp, trừ bệnh bạch cầu và choáng phản vệ, nên sử dụng glucocorticoid với liều thấp nhất và trong thời gian ngắn nhất có hiệu lực lâm sàng.

Sau điều trị dài ngày với glucocorticoid, có khả năng xảy ra ức chế trục hạ đồi – tuyến yên – thượng thận, do đó bắt buộc phải giảm liều glucocorticoid từng bước một, thay vì ngừng đột ngột. Có thể áp dụng quy trình giảm liều của prednisolon như sau: Cứ 3 – 7 ngày giảm 2,5 – 5 mg cho đến khi đạt liều sinh lý prednisolon xấp xỉ 5 mg.

Nếu bệnh xấu đi khi giảm liều thuốc, tăng liều prednisolon và sau đó giảm liều prednisolon chậm hơn.

Áp dụng cách điều trị tránh tiếp xúc liên tục với những liều thuốc có cùng tác dụng dược lý. Dùng 1 liều duy nhất trong ngày gây ít ADR hơn dùng những liều chia nhỏ trong ngày, liệu pháp cách nhật là biện pháp tốt để giảm thiểu sự ức chế tuyến thượng thận và giảm thiểu những tác dụng phụ khác.

Trong liệu pháp cách nhật, cứ 2 ngày/lần dùng 1 liều duy nhất vào buổi sáng. Theo dõi và đánh giá định kỳ những thông số về loãng xương, tạo huyết, dung nạp glucose, những tác dụng trên mắt và huyết áp.

Dự phòng loét dạ dày và tá tràng bằng các thuốc kháng histamin hoặc các thuốc ức chế bơm proton khi dùng liều cao corticosteroid toàn thân.

Tất cả người bệnh điều trị dài hạn với glucocorticoid đều cần dùng thêm calcitonin, calcitriol và bổ sung calci để dự phòng loãng xương.

Những người có khả năng bị ức chế miễn dịch do glucocorticoid cần được cảnh báo về khả năng dễ bị nhiễm khuẩn.

Những người bệnh sắp được phẫu thuật có thể phải dùng bổ sung glucocorticoid vì đáp ứng bình thường với stress đã bị giảm sút do sự ức chế trục hạ đồi – tuyến yên – thượng thận.

Trước khi sử dụng thuốc bạn cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và tham khảo thông tin bên dưới.

Chống chỉ định

Thuốc Hydrocolacyl 5mg chống chỉ định trong các trường hợp sau:

• Nhiễm khuẩn nặng, trừ sốc nhiễm khuẩn và lao màng não.

• Đã biết quá mẫn với prednisolon.

• Nhiễm trùng da do virus, nấm hoặc lao.

• Đang dùng vaccin virus sống.

Thận trọng khi sử dụng

Sử dụng thận trọng ở những người bệnh loãng xương, người mới nối thông (ruột, mạch máu), rối loạn tâm thần, loét dạ dày, loét tá tràng, đái tháo đường, tăng huyết áp, suy tim và trẻ đang lớn.

Do nguy cơ có những tác dụng không mong muốn, nên phải sử dụng thận trọng corticosteroid toàn thân cho người cao tuổi, dùng liều thấp nhất trong thời gian ngắn nhất có thể.

Suy tuyến thượng thận cấp có thể xảy ra khi ngừng thuốc đột ngột sau thời gian dài điều trị hoặc khi có stress.

Khi dùng liều cao, có thể ảnh hưởng đến tác dụng của tiêm chủng vaccin.

Khả năng lái xe và vận hành máy móc

Thuốc gây chóng mặt nên sử dụng thận trọng cho người lái xe và vận hành máy móc.

Thời kỳ mang thai

Dùng prednisolon toàn thân dài ngày cho người mẹ có thể dẫn đến sự giảm cân nặng của trẻ sơ sinh. Dùng prednisolon liều cao theo đường toàn thân có thể gây nguy cơ giảm sản thượng thận ở trẻ sơ sinh. Việc dùng thuốc này ở người mang thai đòi hỏi phải cân nhắc lợi ích có thể đạt được so với những rủi ro có thể xảy ra với mẹ và con.

Thời kỳ cho con bú

Prednisolon tiết vào sữa mẹ với lượng dưới 1% liều dùng và có thể không có ý nghĩa lâm sàng. Nên cẩn thận khi dùng prednisolon cho phụ nữ cho con bú.

Tương tác thuốc

Prednisolon là chất gây cảm ứng enzyme cytochrome P450 và là cơ chất của enzyme P450 CYP3A, do đó thuốc này tác động đến chuyển hóa của cyclosporin, erythromycin, phenobarbital, phenytoin, carbamazepin, ketoconazol, rifampicin .

Phenytoin , phenobarbital, rifampicin và các thuốc lợi tiểu giảm kali huyết có thể làm giảm hiệu lực của prednisolon.

Prednisolon có thể gây tăng glucose huyết, do đó cần dùng liều insulin cao hơn ở bệnh nhân đái tháo đường.

Tránh dùng đồng thời prednisolon với thuốc chống viêm không steroid vì có thể gây loét dạ dày.

Dưới 30°C, nơi khô mát, tránh ánh sáng.