Chỉ định

Thuốc Dexamethason Kabi 4 mg được chỉ định dùng trong các trường hợp sau:

• Dùng cấp cứu trong các trường hợp dị ứng nặng, sốc do phẫu thuật, phù não, suy thượng thận.
• Dùng tiêm tại chỗ trong các trường hợp viêm khớp , viêm bao hoạt dịch, viêm dây chằng.

Dược lực học

Dexamethasone là fluomethylprednisolon, glucocorticod tổng hợp, hầu như không tan trong nước. Dexamethason tác dụng bằng cách gắn kết vào thụ thể ở tế bào, chuyển vị vào nhân tế bào và ở đó đã tác động đến một số gen được dịch mã.

Dược động học

Hấp thu

Thuốc được hấp thu tốt qua đường tiêu hoá, cũng hấp thu tốt ở ngay vị trí dùng thuốc. Thuốc được hấp thu cao ở gan, thận và các tuyến thượng thận.

Phân bố

Thuốc được phân bố vào tất cả các mô trong cơ thể, thuốc qua được nhau thai và một lượng nhỏ qua sữa mẹ. Thuốc cũng liên kết với protein huyết tương tới 77% và chủ yếu là albumin.

Chuyển hoá

Thuốc chuyển hoá ở gan chậm.

Thải trừ

Thuốc thải trừ qua nước tiểu, hầu hết ở dạng steroid không liên hợp. Thời gian bán thải khoảng 36 – 54 giờ.

Cách dùng

Tiêm bắp thịt hay tiêm tĩnh mạch, tiêm trong khớp.

Liều dùng

Thuốc này chỉ dùng theo sự kê đơn của thầy thuốc.

Tiêm bắp thịt hay tiêm tĩnh mạch, tiêm trong khớp: Liều lượng tuỳ thuộc vào bệnh và đáp ứng của người bệnh. Liều lượng của dexamethason natri phosphat được tính theo dexamethason base theo tỷ lệ: 1,1 mg dexamethason natri phosphat tương ứng với khoảng 1 mg dexamethason phosphat; 1,2 mg dexamethason phosphat tương ứng với 1 mg dexamethason base.

Dị ứng

• Ngày đầu: Tiêm bắp dexamethason phosphat 4 – 8 mg (tương ứng dexamethason 3,33 – 6,66 mg).
• Ngày thứ 2 và 3: Uống dexamethason 3 mg chia làm 2 lần.
• Ngày thứ 4: Uống 1,5 mg chia làm 2 lần.
• Ngày thứ 5 và 6: Uống mỗi ngày 1 liều duy nhất 0,75 mg rồi ngừng thuốc.

Sốc (do các nguyên nhân)

• Liều 1 – 6 mg/kg dexamethason phosphat (tương ứng 0,83 – 5 mg/kg dexamethason) tiêm tĩnh mạch 1 lần hoặc 40 mg (tương ứng 33,3 mg dexamethason) tiêm tĩnh mạch cách nhau 2 – 6 giờ/lần, nếu cần.

• Cách khác, lúc đầu tiêm tĩnh mạch 20 mg (tương ứng 16,67 mg dexamethason), sau đó truyền tĩnh mạch liên tục 3 mg/kg/24 giờ (tương ứng 2,5 mg/kg/24 giờ dexamethason).

• Điều trị sốc nặng dùng liều 2 – 6 mg/kg dexamethason phosphat (tương ứng 1,67 – 5 dexamethason) tiêm tĩnh mạch chậm, thời gian tiêm tối thiểu là 3 – 5 phút. Tiếp tục dùng liều cao cho tới khi người bệnh ổn định (thường không quá 48 – 72 giờ).

Phù não

Tiêm tĩnh mạch liều ban đầu 10 mg dexamethason phosphat (tương ứng 8,33 mg dexamethason), tiếp theo tiêm bắp 4 mg (tương ứng 3,33 mg dexamethason) cách nhau 6 giờ/lần, cho tới khi hết triệu chứng phù não. Đáp ứng thường rõ trong vòng 12 – 24 giờ và liều lượng có thể giảm sau 2 – 4 ngày và ngừng dần trong thời gian từ 5 -7 ngày. Khi có thể, thay tiêm bắp bằng uống dexamethason (1 – 3 mg/lần, uống 3 lần/ngày).

Đối với người bệnh có u não không mổ được hoặc tái phát: Liều duy trì là dexamethason phosphat 2 mg (tương ứng 1,67 mg dexamethason), tiêm bắp hoặc tĩnh mạch, 2 – 3 lần/ngày, có thể có hiệu quả làm giảm triệu chứng tăng áp lực nội sọ.

Tiêm trong khớp:

• Khớp gối 2 – 4 mg (tương ứng 1,67 – 3,33 mg dexamethason).

• Khớp nhỏ hơn: 0,8 – 1 mg (tương ứng 0,67 – 0,833 mg dexamethason).

• Bao hoạt dịch: 2 – 3 mg (tương ứng với 1,67 – 2,5 mg dexamethason).

• Bao gân: 0,4 – 1 mg (tương ứng 0,333 – 0,833 mg dexamethason).

• Mô mềm: 2 – 6 mg (tương ứng 1,67 – 5 mg dexamethason).

Có thể tiêm lặp lại cách 3 – 5 ngày/lần (bao hoạt dịch) hoặc cách 2 – 3 tuần/lần (khớp). Cần phải đảm bảo tuyệt đối vô khuẩn.

Trẻ em

Tiêm bắp, tĩnh mạch, 6 – 40 microgam/kg (tương ứng 5 – 33,3 microgam/kg dexamethason), 1 – 2 lần/ngày.

Lưu ý: Liều dùng trên chỉ mang tính chất tham khảo. Liều dùng cụ thể tùy thuộc vào thể trạng và mức độ diễn tiến của bệnh. Để có liều dùng phù hợp, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên viên y tế.

Làm gì khi dùng quá liều?

Quá liều

Gây ngộ độc cấp. Không có thuốc giải độc đặc hiệu.

Xử trí

Choáng phản vệ hoặc phản ứng quá mẫn có thể điều trị bằng ephedrine, hô hấp nhân tạo và aminophylin. Người bệnh nên được giữ ấm và yên tĩnh.

Làm gì khi quên 1 liều?

Bổ sung liều ngay khi nhớ ra. Tuy nhiên, nếu thời gian giãn cách với liều tiếp theo quá ngắn thì bỏ qua liều đã quên và tiếp tục lịch dùng thuốc. Không dùng liều gấp đôi để bù cho liều đã bị bỏ lỡ.

Các phản ứng gặp phải

• Rối loạn điện giải: Hạ kali huyết, giữ natri và nước gây tăng huyết áp và phù nề.
• Nội tiết và chuyển hoá: Hội chứng dạng cushing, giảm bài tiết ACTH, teo tuyến thượng thận, giảm dung nạp glucid, rối loạn kinh nguyệt.
• Cơ, xương: Teo cơ hồi phục, loãng xương, gãy xương bệnh lý, nứt đốt sống, hoại tử xương vô khuẩn.
• Tiêu hoá: Loét dạ dày tá tràng , loét chảy máu, loét thùng, viêm tuỵ cấp.
• Da: Teo da, ban đỏ, bầm máu, rậm lông.
• Thần kinh: Mất ngủ, sảng khoái.

Cách xử trí

Thận trọng khi chỉ định và dùng liều thấp nhất có tác dụng.

Không ngừng thuốc đột ngột hoặc không giảm liều quá nhanh khi đã dùng dài ngày hoặc dùng liều cao. Chú trọng đến tương tác thuốc khi kết hợp với thuốc khác.

Thông báo cho bác sĩ những tác dụng không mong muốn gặp phải khi sử dụng thuốc.

Trước khi sử dụng thuốc bạn cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và tham khảo thông tin bên dưới.

Chống chỉ định

Thuốc Dexamethason Kabi 4 mg chống chỉ định dùng trong các trường hợp:

• Quá mẫn cảm với dexamethason.
• Nhiễm nấm toàn thân, nhiễm virus tại chỗ, hoặc nhiễm khuẩn lao, lậu chưa kiểm soát được thuốc kháng khuẩn và khớp bị huỷ hoại nặng.

Thận trọng khi sử dụng

Ở người bệnh nhiễm khuẩn hoặc nghi ngờ nhiễm khuẩn: Đầu tiên, cần phải điều trị bằng các thuốc kháng khuẩn đặc hiệu. Do tác dụng ức chế miễn dịch, dexamethason có thể gây nên những cơn kịch phát và lan rộng nhiễm khuẩn.

Ở người viêm màng não: Cần phải dùng dexamethason trước khi dùng các thuốc kháng khuẩn đặc hiệu.

Ở người loãng xương, hoặc mới phẫu thuật ruột, loạn tâm thần, loét dạ dày – tá tràng, đái tháo đường, tăng huyết áp, suy tim, suy thận, lao: Cần phải theo dõi chặt chẽ và điều trị tích cực các bệnh này nếu cần phải dùng dexamethason.

Khả năng lái xe và vận hành máy móc

Thuốc không ảnh hưởng đến khả năng lái xe và vận hành máy móc.

Thời kỳ mang thai

Dexamethason có thể gây ức chế tuyến thượng thận ở trẻ sơ sinh nếu người mẹ dùng thuốc kéo dài. Dùng glucocorticoid trước khi đẻ non đã chứng minh có khả năng bảo vệ chống nguy cơ hội chứng suy hô hấp sơ sinh và bệnh loạn phổi – phế quản do đẻ non.

Thời kỳ cho con bú

Dexamethason vào sữa mẹ có nguy cơ đối với trẻ bú mẹ.

Tương tác thuốc

Các barbiturat, phenytoin, rifampicin, rifabutin, carbamazepin, ephedrine, aminoglutethimide làm tăng thanh thải corticosteroid nên làm giảm tác dụng điều trị.

Corticoid đối kháng tác dụng của các tác nhân gây hạ đường huyết (kể cả insulin), thuốc hạ huyết áp và thuốc lợi tiểu.

Sự thanh thải salicylat tăng khi dùng đồng thời với corticoid, vì vậy khi ngừng corticoid dễ bị ngộ độc salicylat.

Không dùng phối hợp với daunorubicin, doxorubicin, vancomycin vì dexamethason natri phosphat tương kỵ với các thuốc này.

Bảo quản trong bao bì kín, nhiệt độ dưới 30⁰C.